Niet iedereen heeft een positief gevoel overgehouden aan Prinsjesdag. Willem-Alexander en Máxima zullen ook niet gedacht hebben dat hun oudste dochter Amalia ontvangen zou worden op het balkon met boegeroep, gefluit en omgekeerde vlaggen. Anderzijds zullen vooral veel mensen het wrang hebben gevonden dat de koning in de Troonrede ‘veerkracht’ van ons vraagt. De meeste Nederlanders krijgen er niet zoveel duizenden euro’s bij als de Oranjes. Als Willem-Alexander met de gemiddelde Nederlander een functioneringsgesprek zou hebben gehad, weet ik niet of er na het gesprek ruimte zou zijn geweest voor een salarisverhoging. Wat mij betreft hoeven we de oude koeien niet nóg eens uit de sloot te gaan halen over wat er in de afgelopen jaren allemaal gebeurd is. Hij doet zijn werk als koning, reist stad en land af en doet achter de schermen ongetwijfeld meer dan we ooit zullen weten. Zijn verhoging weigeren zit niet in de aard van Willem-Alexander. Hij heeft vaker gezegd als er discussie was over zoiets, dat dat niet aan hem is, maar aan de Tweede Kamer om er wat aan te doen. En dat is hoe de constitutionele monarchie werkt. Als mensen me aanspreken over mijn werk, zijn ze vaak in twee groepen te verdelen. De mensen die willen weten hoe ‘ze’ – met name koningin Máxima – ‘in het echt’ zijn. De andere groep vindt het nodig om direct te vertellen dat ze tegen de monarchie zijn. Dat is hun goed recht natuurlijk, al zou ik het gek vinden als ik de drang zou hebben om tegen een bakker te verkondigen dat ik geen brood eet. Als ik wel eens bij Vandaag Inside aanschuif, kan ik wachten op de eerste confrontatie met voetbal- én levensanalist Johan Derksen. Hij is nou eenmaal tegen de monarchie en daar heb ik alle begrip voor. Ik ben niet per se vóór, maar ik voel me bijna genoodzaakt om ‘ze’ te verdedigen. Dat is meer omdat ik graag in mijn werk een andere kant van het verhaal wil laten horen. Doordat ik dit werk al sinds 2010 doe, sta ik geregeld met mijn neus vooraan bij de mooie kanten van deze staatsvorm. Hoe het kan verbinden en verbroederen. Hoe connecties tot stand komen, tussen een gedupeerde buurtbewoner en burgemeester of minister, of rond een staatsbezoek tussen Nederlandse en internationale bedrijven. Ik kan me niet voorstellen dat het koningspaar zulke dingen doet voor eigen gewin. Een ander punt van republikeinen is dan vaak dat het zo oneerlijk is dat niet de beste op de troon komt, maar gewoonweg de eerstgeborene. Koningin Elizabeth geloofde er nog heilig in: haar ambt is haar door God ingegeven en alleen hij kon deze baan dan ook van haar afnemen. Zo werkt een monarchie van oudsher. En toch valt ook daar wel wat voor te zeggen. Niet zozeer of het menselijk of wenselijk is om iemand tot aan de dood op de troon te houden. Maar bij prinses Amalia zag je het al van jongs af aan. Bij de eerste momentjes dat ze een microfoon voor haar gezicht kreeg, wist ze de gedecideerd een antwoord te formuleren waarmee ze niemand voor het hoofd zou kunnen stoten. Wie geboren wordt als troonopvolger, wordt een leven lang voorbereid. Niet om namens die ene partij politiek te bedrijven, om er slechts voor een bepaalde doelgroep te zijn, voor een hoger doel of meer salaris, maar om een leven lang in dienst te stellen voor iedereen. Amalia wilde, met haar leeftijdsgenoten in het achterhoofd, voorlopig afzien van haar vergoeding. Dat kan niet zomaar, daarvoor moet een wet worden aangepast. Dat is, zoals haar vader terecht zou zeggen, een besluit voor de Tweede Kamer. Maar als ze dan zelf besluit om het terug te storten, is dat haar goed recht natuurlijk. En dus deed Amalia dat. De Spaanse koning mag natuurlijk ook niet zelf zijn wetten bedenken, maar Felipe besloot bij zijn aantreden toch zijn eigen salaris met 20% te laten korten. Waar een wil is, is een weg. Die 2,8 procent loonsverhoging lijkt niet veel, maar er zullen veel mensen gelukkiger van kunnen worden.
Deze column verscheen eerder in Weekend

Reageer

Royal Insider